Co to jest chmura

Chmura obliczeniowa pozwala na wykorzystanie zasobów dostawcy usług zamiast inwestowania we własną infrastrukturę. Dzięki nim możliwe jest korzystanie z serwerów, baz danych i innych elementów z dużej liczby usług. Jakie są zalety i wady tego rozwiązania?

Cloud computing to usługi oraz zasoby, które są dostarczane na żądanie przez dostawców w systemie pay-as-you-go. Po prostu płacisz tylko za wykorzystane zasoby.

Jaki usługi mogą być dostarczane? Usług jest cała masa:

• moc obliczeniowa,
• bazy danych,
• pamięć masowa.

Do wyboru są różnego rodzaju systemy operacyjne, silniki baz danych. Ilość i wielkość serwerów, czy mocy obliczeniowej jest zależna tylko od naszych potrzeb.

A tak po ludzku są to centra danych udostępniane każdemu potrzebującemu dostępu do zasobów na żądanie.

Rys historyczny

Historia chmury zaczyna się w 2002 roku kiedy Amazon zaczyna udostępniać pierwsze usługi dla klientów biznesowych. Jeszcze nie była to platforma w formie jaka wygląda obecnie. Dopiero w 2006 roku rozpoczyna się historia AWS powstała na bazie poprzednich usługi i doświadczeń.

W pierwszej wersji Amazon udostępniał kilka usług. Obecnie jest ich ponad 200¹_. Amazon jest pierwszym dostawcą usług chmurowych. Kolejni dostawy pojawili się w niedługim czasie.

Google udostępniło swoje pierwsze usługi w 2008 roku jako wersję preview, a w 2011 roku uruchomiona zostałą platforma z pełnym wsparciem.

Microsoft udostępnił Azure z ograniczonym dostępem w 2008 roku, natomiast publicznie dostępna została w 2010 roku.

Wolisz wersję wideo:

Udział w rynku

Aktualnie liderem jest Amazon z 31% udziałem w rynku. Na drugim miejscu już Microsoft z Azure mający 20%, a na trzecim Google posiadające 12%².

Występuje jeszcze sporo innych dostawców usług chmurowych, ale tych trzech dostawców wyznacza standardy w tej branży. Widać to w ogłoszeniach o pracę, gdzie praktycznie wymagana jest znajomość przynajmniej jednego z trzech największych dostawców.

Zalety cloud computingu

Rozwiązania chmurowe mają sporo zalet. Jak w każdym przypadku trzeba z nich korzystać z głową. Łatwo bowiem wygenerować dodatkowe koszty związane z nieodpowiednią konfiguracją usług³.

Jako zalety można wyróżnić⁴:

• płacenie za realne wykorzystanie usługi, czyli pay as you go. Płaci się za realne użycie usługi,
• korzyści z ekonomii skali, czyli dzięki temu, że wielu klientów korzysta z chmury możliwe jest obniżenie kosztów zakupu oraz obsługi infrastruktury, co przekłada się na niższe ceny,
• Koniec ze zgadywaniem zapotrzebowania na zasoby, czyli chmura jest łatwo skalowalna i każdym momencie możemy zmieniać zapotrzebowanie horyzontalnie lub wertykalnie.
• Wzrost szybkości i zwinności, czyli zasoby dostarczane są bezzwłocznie i na żądanie. Nie ma problemu z dostępnością i czasem oczekiwania na serwery, które mogą przybyć dopiero np. po paru tygodniach.
• Oszczędność kosztów, czyli nie ma potrzeby zarządzania centrami danych, otrzymywaniem własnych serwerów. Można się skupić na działaności firmy, bez potrzeby fizycznego zarządzania infrastrukturą.
• Dostępność na całym świecie od ręki, czyli aplikacja może zostać udostępniona w różnych regionach. Można się skupić na tych miejscach, gdzie mamy potencjalnych klientów i w ten sposób przyśpieszyć regionalnie działanie naszej strony.

Wady cloud computingu

Korzystanie z chmury obliczeniowej ma także swoje wady i wiąże się z ryzykiem nie umiejętnego korzystania z niej.

Omówmy jakie ma wady i jakie zagrożenia na nasz czekają w trakcie korzystania z chury obliczeniowej.

• Przestoje (Downtime): Awarie i przerwy w działaniu usług chmurowych są realnym zagrożeniem. Mimo że dostawcy starają się minimalizować ryzyko, awarie się zdarzają i mogą mieć poważne konsekwencje finansowe dla firm. Konieczność polegania na zewnętrznej infrastrukturze oznacza brak pełnej kontroli nad dostępnością usług.

• Bezpieczeństwo i prywatność danych: Mimo wysokich standardów bezpieczeństwa stosowanych przez dostawców, przechowywanie danych u zewnętrznego podmiotu zawsze niesie ryzyko. Ataki hakerskie, błędy ludzkie, a nawet problemy z dostawcą mogą prowadzić do wycieku lub utraty danych. Konieczność dzielenia odpowiedzialności za bezpieczeństwo (model współdzielonej odpowiedzialności) wymaga od klienta świadomości i działań w zakresie własnego bezpieczeństwa. Przepisy takie jak GDPR dodatkowo zaostrzają wymagania dotyczące ochrony danych.

• Podatność na ataki: Publiczny charakter chmury i jej dostępność online zwiększają ryzyko ataków. Każdy komponent w chmurze jest potencjalnym celem. Nawet najlepsze zespoły ds. bezpieczeństwa nie są w stanie całkowicie wyeliminować tego ryzyka. Łatwość uruchomienia usług w chmurze może prowadzić do nieostrożnego podejścia do bezpieczeństwa, co zwiększa podatność na ataki.

• Ograniczona kontrola i elastyczność: Użytkownik chmury ma ograniczoną kontrolę nad infrastrukturą fizyczną. Zależność od dostawcy i jego polityk (EULA) może ograniczać elastyczność i możliwości dostosowania do specyficznych potrzeb. Model współdzielonej odpowiedzialności oznacza, że klient odpowiada za bezpieczeństwo i konfigurację swoich zasobów w chmurze, ale nie ma wpływu na infrastrukturę bazową.

• Uzależnienie od dostawcy (Vendor Lock-in): Migracja między różnymi dostawcami chmur może być trudna i kosztowna ze względu na różnice w platformach i technologiach. To uzależnienie od jednego dostawcy może ograniczać możliwości negocjacyjne i utrudniać zmianę w przyszłości.

• Koszty: Chociaż chmura oferuje elastyczne modele rozliczeń (pay-as-you-go), koszty mogą być trudne do przewidzenia i kontrolowania, szczególnie w długim okresie. Nieoptymalne wykorzystanie zasobów, brak monitoringu kosztów i nieprzewidziane wzrosty zapotrzebowania mogą prowadzić do nieoczekiwanych wydatków. Konieczność precyzyjnego szacowania i monitorowania kosztów jest kluczowa.

Typy usług chmurowych

Wyróżniamy 3 typy usług chmurowych:

• IaaS (Infrastructure as a Service),
• PaaS (Platform as a Service),
• SaaS (Software as a Service).

Każda z nich jest skierowana do innego typu klientów i pozwala inaczej zarządzać dostępnymi zasobami, wpływa na sposób udostępniania aplikacji i używane usługi.

Rodzaje wdrażania usług chmurowych

Możemy wydzielić kilka sposobów na wdrażanie usług chmurowych. W wszystko jest zależna od polityki organizacji, branży oraz rodzaju aplikacji, który chcemy wdrożyć.

Możemy wyróżnić:

• chmurę publiczną (public cloud),
• chmurę prywatną (private cloud),
• chmurę hybrydową (hybryd cloud),
• chmura grupowa/społeczna, tłumaczenie własne,nie wiem czy jest polska nazwa 😃 (community cloud),
• moc wielu chmur (multi cloud).

Chmura nie zawsze będzie najlepszym rozwiązaniem i nie zawsze jest możliwa do użycia. KNF wydaje zalecenia związane z przetwarzaniem danych w cumach publicznych oraz hybrydowych⁵.

Związek Banków Polskich także wydaje standard wdrażania chmury publicznej i hybrydowej w bankowości⁶.

Podsumowanie

Zagadnienie chmury obliczeniowej jest duże i ciężko jest napisać zwięzłe wprowadzenie w ten temat. Jest to na pewno ciekawy temat i w dzisiejszych czasach znajomość chociaż podstaw z tym związanych staję się standardem na rynku. Postaram się w najbliższym czasie napisać serię artykułów, które będą wyjaśniały i przybliżały konkretne elementy związane z Cloud computing.

Chcesz się ze mną skontaktować. Napisz: https://www.nietylkoprogramowanie.pl/kontakt/

Przypisy

1. https://www.awsgeek.com/AWS-History/
2. https://www.statista.com/chart/18819/worldwide-market-share-of-leading-cloud-infrastructure-service-providers/
3. https://niebezpiecznik.pl/post/ile-kosztuje-niewiedza-w-chmurze-analiza-5-niepotrzebnie-wysokich-rachunkow/
4. https://aws.amazon.com/getting-started/cloud-essentials/?pg=gs
5. https://www.knf.gov.pl/dla_rynku/fin_tech/chmura_obliczeniowa
6. https://zbp.pl/getmedia/b12d42d9-b6e8-436a-9d30-c3071c436721/Standard-wdrozenia-uslugi-chmury-obliczniowej-publicznej-lub-hybrydowej